Tokaji Aszu
Misschien wel de beste wijn uit Hongarije maar in elk geval de oudste en de beroemdste dessertwijn van de wereld. Alleen in de beste jaren wordt de Tokaji Aszu gemaakt. Het woord Hongaarse woord ‘Aszu’ betekent ‘geconfijt’, het zijn de door de Botrytis Cinerea aangetaste druiven met een hoog suikergehalte die handmatig, druif voor druif, geplukt worden. Vervolgens worden deze druiven toegevoegd aan 136 liter droge basiswijn. Afhankelijk van de hoeveelheid Aszu druiven krijgt de wijn haar puttonyos. Om een Tokaji Aszu 3 puttonyos te maken wordt het equivalent van 3 puttonyos toegevoegd aan de droge basiswijn.
Puttonyos
De puttonyos is het houten vat dat vroeger op de rug gedragen werd waar zo’n 20 a 25 kg Aszu druiven ingaan. Het gistingsproces duurt lang. Hollokoi gebruikt de klassieke benadering, voor elke puttonyos 1 jaar lagering op houten vaten. Modernere wijnmakers kiezen vaak voor een initiële houten vatlagering om daarna de gisting in stalen vaten voort te zetten. Dit geeft lichtere, modernere wijnen. Voor 1945 werden er 2 puttonyos wijnen op de markt gebracht. Na 1945 alleen de Tokaji Aszu 3, 4, 5 en 6 puttonyos. De Aszu 3 puttonyos dient tenminste 60 gram restsuiker te bevatten, de 4 puttonyos tenminste 90 gram, 5 puttonyos 120 gram en de 6 puttonyos tenminste 150 gram restsuiker. Sinds 2014 mogen alleen nog de Tokaji Aszu 5 en 6 puttonyos op de markt gebracht worden. Dit in een poging om de kwaliteit van de Tokaji Aszu verder te verbeteren.
Druiven
Meestal maakt men de Aszu van de Furmint druif en soms van de Muscat Lunel druif. Vaak is ze een blend van Furmint en Hárslevelü. Door z’n sterke zuren gecombineerd met het fraaie zoet ontstaat een dessertwijn die onder goede omstandigheden jarenlang bewaard blijft. Ik heb goede Tokaji Aszu wijnen uit 1947 nog in de kelders van Grof Degenfeld aangetroffen.
Tokaji Szamorodni
In de jaren dat er weinig edele rot is loont het niet om die weinige Aszu druiven met de hand te oogsten. In dat geval oogst men de gehele tros, zonder selectie met een minimum aan Aszu druiven. Afhankelijk van de hoeveelheid Aszu druiven wordt er droge of zoete Szamorodni van gemaakt. Zoete Szamorodni dient tenminste 30 gram restsuiker te bevatten.
Deze wijn is minder complex dan de Tokaji Aszu. Waarbij de droge Szamorodni smaakt als droge sherry. Tokaji Szamorodni, betekent “zoals hij groeit” en de naam komt uit het Pools. De droge Szamorodni heet ‘száraz’ en de zoete ‘edes’ waarbij de zoete variant het meest verkocht wordt. Met het verdwijnen van de Tokaji Aszu 3 en 4 puttonyos verwacht ik een opleving van de vraag naar Tokaji Szamorodni Edes.
Tokaji Aszú Eszencia
De Tokaji Aszú Eszencia is ruim 200 jaar oud. Het is feitelijk de Tokaji Aszu 7 puttonyos met tenminste 180 gram restsuiker per liter. Ze vormt de brug tussen de 6 puttonyos en de Tokaji Eszencia. En dat geeft in de praktijk een hoop verwarring. Tokaji Aszú Eszencia of Tokaji Eszencia. Daarom hebben de Hongaarse autoriteiten besloten dat de Tokaji Aszu Eszencia benaming niet meer gebruikt mag worden. De laatste oogst die nog Aszú Eszencia mag heten is de oogst van 2009.
Eszencia
Tokaji Eszencia is de meest zeldzame en meest waardevolle Tokaji. Ook één van de meest dure wijnen ter wereld. Wil je hier meer over weten dan raden we je aan naar de Eszencia pagina te gaan.